Przedsiębiorców czekają kolejne duże zmiany w prawie budowlanym, które mogą wpłynąć na przyszłe procesy inwestycyjne.
W dniu 1 czerwca 2023r. Rada Ministrów wniosła do Sejmu obszerny projekt ustawy zakładający potrzebę dalszego upraszczania
i przyspieszania procedur. Jednocześnie zaproponowano regulacje, które powinny zainteresować szczególnie wykonawców obiektów budowlanych. Teraz projekt ustawy przejdzie całą ścieżkę legalizacyjną, choć już w tym momencie warto poznać proponowane przez rząd zmiany, by z odpowiednim wyprzedzeniem móc dostosować swoją działalność do nowych przepisów.
Projektowana ustawa zmierza do tego, aby stworzyć jeden sposób składania dokumentów, a mianowicie wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem portalu e-Budownictwo. Zmiana ta miałaby wejść już po roku od uchwalenia ustawy. W założeniu taka regulacja ma przyczynić się do usprawnienia procesu inwestycyjnego oraz ograniczyć ilość dokumentacji papierowej. W powyższym celu proponuje się wprowadzić jeden, ogólnokrajowy system służący do kompleksowej obsługi procesu inwestycyjno-budowlanego, czyli System do Obsługi Postępowań Administracyjnych w Budownictwie, zwany dalej „system SOPAB”. Obecnie nie ma takiego uniwersalnego systemu.
Co więcej, ustawodawca proponuje odejście od papierowej formy dziennika budowy do 2030r., a powszechniejszą formą będzie udostępnianie uczestnikom procesu inwestycyjnego Elektronicznego Dziennika Budowy. Równocześnie ma powstać Baza Projektów Budowlanych, w której inwestor będzie mógł udostępniać m.in. projekty budowlane, projekty architektoniczno-budowlane czy projekty techniczne celem usprawnienia działań urzędów i ułatwienia procesu zdobywania pozwolenia na budowę czy pozwolenia na użytkowanie.
Na uwagę zasługuje też zamiar przyspieszenia wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę, choć głównie dotyczy to przypadków składania dokumentów w formie elektronicznej. Taka forma będzie priorytetowo traktowana przez ustawodawcę. Wówczas organ będzie miał 30 dni – jeżeli inwestor jest jedyną stroną postępowania – albo 45 dni – jeżeli są jeszcze inne strony niż inwestor. W pozostałych przypadkach (a więc przy założeniu składania dokumentów w formie papierowej) rząd proponuje skrócenie terminu na wydanie decyzji do 30 dni, jeżeli inwestor jest jedyną stroną postępowania. Obecny termin ogólny (65) będzie obowiązywać w pozostałych przypadkach (tzn. gdy inwestor nie jest jedyną stroną postępowania).
Kolejną zmianą będzie wprowadzenie uproszczonych rozwiązań w zakresie oddawania obiektu budowlanego do użytkowania. Zasadą ma być obowiązek zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zakończeniu budowy. Natomiast decyzja o pozwoleniu na użytkowanie będzie możliwa w dwóch przypadkach, tj.: 1) jeżeli obiekt budowlany ma być oddany do użytkowania przed zakończeniem wszystkich robót budowlanych, a także 2) jeżeli inwestor sam dobrowolnie wystąpi o taką decyzję. Jednocześnie projektowana ustawa wprowadza możliwość oddania do użytkowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych i obiektów budowlanych zaliczanych do kategorii III bez udziału organów nadzoru budowlanego. Wystarczające będzie złożenie przez kierownika budowy oświadczenia o zakończeniu budowy i możliwości przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego.
Kolejną istotną zmianą będzie wprowadzenie tzw. mechanizmu żółtej kartki, czyli ostrzeżenia organów nadzoru budowlanego kierowanego do inwestora w celu podjęcia odpowiednich działań wymaganych przepisami Prawa budowlanego w przypadku dokonania nielegalnych istotnych odstąpień od dokumentacji projektowej bez wszczynania postępowania administracyjnego w tym zakresie. Obecnie takie działanie wiąże się z wszczęciem przez nadzór budowlany dotkliwego dla inwestora postępowania administracyjnego, natomiast tzw. mechanizm żółtej kartki ma spowodować, że zanim organ nadzoru budowlanego rozpocznie skomplikowaną procedurę, najpierw da inwestorowi szansę na naprawienie nieprawidłowości (likwidację istotnego odstąpienia), a postępowanie przeprowadzi dopiero wówczas, gdy inwestor nie naprawi
popełnionych nieprawidłowości.
W zamyśle projektodawcy strona, która chce odwołać się do rozstrzygnięcia organu w procesie budowlanym, będzie musiała złożyć dodatkowe oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej o prawdziwości jej twierdzeń. W ten sposób wprowadza się dodatkowy warunek skorzystania z konstytucyjnego prawa do zaskarżenia decyzji wydanych w pierwszej instancji, a każdy uczestnik procesu budowlanego będzie musiał rozważyć, czy ewentualne odwołanie faktycznie ma bronić jego interesów czy jedynie wydłużyć postępowanie i utrudnić realizację inwestycji.
PO WIĘCEJ….
Powyższe przytoczone założenia są jedynie kilkoma wybranymi zagadnieniami spośród wielu, które ma zamiar wprowadzić projektodawca. Warto przy tym z odpowiednim wyprzedzeniem zapoznać się kompleksowo z założeniami, które mają znaleźć w najbliższym czasie odzwierciedleniem w obowiązującym prawie budowlanym.
Jeśli zainteresowały Państwa projektowane zmiany lub chcieliby Państwo poznać pozostałe nowelizowane regulacje, albo mają Państwo wątpliwości co do skutków założonych zmian, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.
Autor:
Marek Generowicz
Aplikant adwokacki